De uurwisseling in 2024 in België: bespaar je ook echt energie?

In de nacht van zaterdag 26 op zondag 27 oktober 2024 schakelen we over op winteruur. Hoewel die omschakeling ooit in het leven werd geroepen om energie te besparen, lijkt het nu niet veel meer uit te maken. Of brengt het toch een financieel voordeel op in België?

In de laatste zondagnacht van oktober draaien we de klok een uur terug en kunnen we dus langer slapen. Dat doen we al sinds de jaren ’70.

De klok van je smartphone en andere slimme toestellen schakelen automatisch om, traditionele klokken pas je handmatig aan. Maar zou die uurwisseling niet worden afgeschaft? Heeft het laatste uur geslagen voor de zomer-/wintertijd?

Wanneer krijgen we de laatste uurwisseling?

In 2018 werd aangekondigd dat de uurwisseling in 2021 zou worden afgeschaft. Door de coronacrisis, het feit dat de diverse Europese regeringen niet tot een akkoord konden komen en de uitbraak van de oorlog in Oekraïne, is de afschaffing van de uurverandering echter geen prioriteit meer. Afwachten tot het weer op de agenda komt dus.

Hoe dan ook, de uurwisseling wordt in principe in de komende jaren afgeschaft. Waarom die beslissing? Zal de afschaffing invloed hebben op je energieverbruik? Betekent dit dat het voor altijd zomer zal zijn? Dat laatste helaas niet, maar dromen mag.

Waarom het uur verandert: hoe het allemaal begon

Bij de omschakeling naar het winteruur draai je de wijzers van de klok om 3 uur ‘s morgens één uur terug. Dat wil zeggen dat je een uur ‘wint’ en dus ook langer in bed mag blijven liggen! In het voorjaar ‘verliezen’ we dat uur weer, want dan draaien we de wijzers van de klok een uur verder.

Hoewel dit fenomeen ondertussen helemaal is ingeburgerd, bestaat het nog maar een vijftigtal jaar, sinds de oliecrisis van 1973. De bedoeling was toen om energie te besparen door het gebruik van kunstlicht zoveel mogelijk te beperken.

Het was immers de bedoeling om de dag te verschuiven om zo maximaal van het zonlicht te kunnen genieten. Door onze klokken ‘s zomers een uur vooruit te zetten, gaat de zon ‘later’ onder, waardoor we langer kunnen wachten met het gebruik van kunstlicht. Dat betekent ook dat de zon later opkomt. Maar aangezien de dagen in deze maanden steeds langer worden, is dat nadeel verwaarloosbaar. In de winter draaien we de klokken terug en komt de zon ‘vroeger’ op, waardoor het gebruik van elektriciteit ‘s morgens vermindert.

Bespaar je vandaag nog met de uurwisseling?

Jarenlang konden we dankzij de uurwisseling effectief besparen op energie. Zowel privé- als overheidsverlichting bestond toen natuurlijk hoofdzakelijk uit energieverslindende gloeilampen. In 2009 schatte een Franse studie van EDF en ADEME dat de uurwisseling een energiebesparing van 440 GWh opleverde.

Maar dankzij ledlampen liggen de kaarten nu helemaal anders. Omdat ledlampen weinig verbruiken, is het verschil in energieverbruik tussen zomer- en wintertijd verwaarloosbaar klein. Daar komt nog bij dat huishoudtoestellen tegenwoordig veel energie-efficiënter zijn.

Kortom, al die factoren maken dat de voordelen van een omschakeling naar het zomer- of winteruur jaar na jaar kleiner worden. Dat stelde ook de Europese Commissie vast. In een rapport uit 2017, verklaarde ze dat de energiebesparing door de uurwisseling 0,5% tot 2,5% van het totale verbruik bedraagt, een vrij kleine besparing dus.

Mogelijke nadelen van de uurverandering?

Hoewel het hierboven aangehaalde rapport een kleine energiebesparing aantoont, koppelen verschillende studies de uurwisseling aan enkele negatieve, zelfs dramatische gevolgen:

• een groter aantal ziekenhuisopnames voor hartaanvallen en beroertes
• een stijging van verkeersongevallen bij het overschakelen op wintertijd

Andere studies spreken bovenstaande resultaten dan weer tegen: die stellen dat de uurverandering een positief effect zou hebben op de gezondheid en tot minder verkeersongevallen zou leiden. Zo zou het slechte weer in de winter aan de basis liggen van de toename in het aantal ongevallen.

Voor of tegen de uurwisseling in België?

De Europese Commissie besloot een groot volksreferendum te houden om de Europese burgers te vragen of ze de uurwisseling al dan niet wilden behouden. Het antwoord was duidelijk. In zo goed als alle lidstaten waren de burgers vóór een afschaffing van het systeem.

Volgens de laatste peilingen was het plan in België, Nederland en Luxemburg om in maart 2021 voor de laatste keer omschakelen naar het zomeruur. In de Benelux besliste men de tijdzone te harmoniseren en net zoals in de meeste Europese landen te kiezen voor het zomeruur. De Scandinavische landen wilden eerder het winteruur behouden. Hoewel de uiteindelijke beslissing werd uitgesteld gezien de toestand in 2020, 2021 en 2022, lijkt het evident dat de uurwisseling in de nabije toestand zal verdwijnen.

Gedaan met de uurwisseling… en dan ook met energie besparen?

Als je binnenkort niet meer kan besparen dankzij de uurwisseling, hoe bespaar je dan wél op energie? Keuze te over!

Verlaag om te beginnen je factuur door je energieverbruik te verminderen. Dit is goed haalbaar met apparaten en lampen die weinig elektriciteit verbruiken. Denk er ook aan je gewoonten aan te passen om je energieverbruik te beperken. Doe het licht uit wanneer je een kamer verlaat, trek stekkers van apparaten uit het stopcontact als je ze niet gebruikt enzovoort.

Vergelijk tot slot regelmatig energieprijzen. Controleer minstens één keer per jaar of je nog altijd de beste prijzen in de markt geniet. Gebruik daarvoor een prijsvergelijker zoals die van de federale regulator (CREG Scan) of zoek rechtstreeks naar een nieuw contract via Energie-Vergelijker.be. Het voordeel van onze prijsvergelijker is dat hij rekening houdt met kortingen en promoties. Dat doet de CREG Scan niet.

Heb je nog vragen? Wil je graag advies van een energie-expert om de goedkoopste leverancier te vinden? Ons team van adviseurs helpt je gratis om energie te besparen! Bel ons of stuur een mailtje naar info@energie-vergelijker.be.